Platform Internetstandaarden viert 10-jarig jubileum

Adoptie belangrijke internetstandaarden

De eerste aanzet tot de oprichting van Platform Internetstandaarden werd al in 2013 gegeven. Destijds spraken Forum Standaardisatie, ECP en een aantal andere partijen over een gezamenlijk initiatief om de adoptie van belangrijke internetstandaarden in Nederland te versnellen. Dat ging in eerste instantie om DNSSEC, HTTPS, IPv6, SPF, DKIM en DMARC. De afgelopen jaren kwamen daar nog STARTTLS/DANE, RPKI en een aantal andere standaarden bij.

Begin 2014 is dit project bij het Ministerie van Economische Zaken in een breder gezelschap, waaronder ook RIPE NCC en SIDN, daadwerkelijk afgetrapt. Uitgangspunt was om de krachten te bundelen en samen de adoptie van moderne internetstandaarden een flinke push te geven. Belangrijk onderdeel daarvan was de ontwikkeling van een testfaciliteit die door iedereen gebruikt kan worden om domeinnamen en verbindingen op de toepassing van die standaarden te controleren.

Miljoenen testen via de Internet.nl-testportal

Die testfaciliteit kreeg gedurende het eerste jaar gestalte in de vorm van de Internet.nl-testportal, destijds ontwikkeld en gehost door NLnet Labs. "We hadden het geluk dat in april 2015 de Global Conference on Cyberspace (GCCS) in Den Haag plaatsvond," vertelt Platform-voorzitter Gerben Klein Baltink. "Op deze grote internationale cybersecurity-conferentie kregen we een podium om Internet.nl te presenteren en officieel te lanceren."

Gelijk al vanaf die eerste dag werd de portal goed bezocht. En sinds de lancering is het gebruik van Internet.nl alleen maar gegroeid. Alleen al in 2023 voerden bezoekers meer dan 1 miljoen testen uit.

Op Internet.nl kan iedereen willekeurige web- en mail-domeinen en zijn eigen verbinding laten testen op de toepassing van moderne internet-(beveiligings-)standaarden. De uitkomst van zo'n test is een uitgebreid verslag van de bevindingen en een score tussen de 0 en 100 procent. Dat verslag kan vervolgens gebruikt worden om ontbrekende standaarden of defecte implementaties aan te pakken, of met de uitkomsten aan te kloppen bij je leverancier. De score kun je gebruiken om de voortgang bij de implementatie van de standaarden te meten. Het afgelopen decennium zijn op deze manier miljoenen unieke tests uitgevoerd, niet alleen door gebruikers in Nederland maar ook uit de rest van de wereld.

De tests van Internet.nl volgen de 'pas toe of leg uit'-lijst van Forum Standaardisatie, de relevante standaarden van de IETF en de beveiligingsrichtlijnen van NCSC. Daarmee geven de rapportages gelijk een gevalideerde uitslag voor wat betreft de conformiteit aan deze aanbevelingen.

Vergroten impact

In de loop der tijd zijn er meerdere belangrijke stappen gemaakt in de ontwikkeling van de Internet.nl software om de impact te vergroten. Zo werd in februari 2019 de broncode als open-source software vrijgegeven. De publicatie onder de "permissieve" 'Apache 2.0'-licentie staat het iedereen toe de code te gebruiken, aan te passen en opnieuw te verspreiden. Denemarken, Brazilië en Australië hebben deze mogelijkheid aangegrepen om hun eigen versie van de Internet.nl-testportal op te zetten. Maar er lopen ook initiatieven in onder andere Duitsland en Frankrijk.

Daarnaast bevat de software sinds 2018 de mogelijkheid om grote hoeveelheden domeinnamen in een keer te testen. Deze batch-functionaliteit kun je gebruiken via een API waar je tegenaan kunt programmeren, maar sinds 2019 ook via een veel toegankelijker web-interface. Via deze omgeving werden in 2023 meer dan 5 miljoen testen uitvoerd.

Grootgebruikers

Belangrijke institutionele gebruikers zijn Forum Standaardisatie en het CBS. Forum Standaardisatie voert halfjaarlijks een meting uit op de domeinnamen van de Nederlandse overheid. De rapporten gaan naar een hoogambtelijk overleg, en de hoofdconclusies en aanbevelingen worden ook naar de Tweede Kamer gestuurd. "Op deze manier heeft Internet.nl een belangrijke bijdrage geleverd aan de adoptie bij overheden," zegt Bart Knubben, projectleider bij Forum Standaardisatie en net als Klein Baltink vanaf het begin betrokken bij Platform Internetstandaarden. "Steeds meer overheden voldoen aan de moderne internet-(beveiligings-)standaarden. Helaas is er ook een achterblijvende groep overheidsorganisaties en leveranciers die moeilijk veranderen. Aandacht en acties blijven dus nodig."

Andere grootgebruiker is het CBS, dat sinds 2020 elk jaar een onderzoek publiceert naar de 'Toepassing van Internetstandaarden voor websites van bedrijven'. Voor deze rapportages maken zij een sectorale steekproef van websites van Nederlandse bedrijven, waarvan de domeinnamen vervolgens worden geanalyseerd middels de test-tools van Internet.nl.

Portugal en de Europese Commissie gebruiken de batch-faciliteit van de Internet.nl-software om de toepassing van moderne internetstandaarden in respectievelijk het land en de Europese lidstaten te meten. Na een ernstig mail-veiligheidsincident in 2020 test ook Tsjechië op deze manier zijn hele portfolio aan overheidsdomeinen. Ook de Amerikaanse overheid lijkt Internet.nl te gebruiken. Het Witte Huis scoort op whitehouse.gov in ieder geval ook 100 procent voor zowel web als mail, wat een welverdiende plek in de Hall of Fame oplevert. Hosting-providers die zelf 100 procent scoren op hun web- en mail-domein, en die mogelijkheid ook aan hun klanten aanbieden, hebben hun eigen Hall of Fame.

Een kant-en-klare Docker container

De meest recente stap in de ontwikkeling van de Internet.nl software is de publicatie van een Docker-container in november 2023. Deze bevat een kant-en-klare installatie van de testportal, die door iedereen gebruikt kan worden om snel en makkelijk een eigen instantie van de software op te zetten. Hosting-provider Your.Online gebruikt deze software om haar domeinnaam-portfolio te checken. Hun CTO, Wido den Hollander, zal hierover ook vertellen op 10 oktober.

Bij de ontwikkeling van de Docker-container zijn alle referenties naar de naam en het domein van Internet.nl uit de installatie verwijderd. Daarmee is dit feitelijk een 'white label'-versie van de testportal geworden, waar anderen vervolgens hun eigen logo en huisstijl in kunnen hangen.

Voor iemand die al bekend is met Docker is de installatie, de configuratie en het opstarten nu een half uurtje werk. ISOC International bijvoorbeeld gebruikt deze container bij haar trainingen.

Een open, vrij en veilig internet

"Voor volgend jaar staat de ontwikkeling van een nieuwe interface en een nieuw grafisch ontwerp in de planning," vertelt Klein Baltink. "Daarna willen we ook de back-end van de portal onder handen nemen. Maar we hebben op dit moment één hoofdprogrammeur in dienst, met regelmatig wat extra hulp voor specifieke onderdelen, dus dat laatste zal echt meerdere jaren in beslag nemen."

Belangrijkste dat Klein Baltink nog wil meegeven is dat het behoud van een open, vrij en veilig internet inspanning vraagt. "Behalve dat de implementatie van deze internetstandaarden een cruciale bijdrage levert aan de online veiligheid, gaat het uiteindelijk ook om het behoud van onze soevereiniteit versus de macht van Big Tech, en het gebruik van open standaarden versus het gevaar van lock-in."

Vier het mee!

Zoals gezegd wordt het 10-jarig jubileum op donderdag 10 oktober uitgebreid gevierd. Dat doet Platform Internetstandaarden samen met ISOC NL (dat tegelijkertijd haar 25-jarig bestaan viert), het Nederlands Internet Governance Forum (NL IGF), het Ministerie van Economische Zaken, SIDN en ECP op het evenement 'Internet in Beeld: Verleden, Heden & Toekomst'. Onder anderen Marietje Schaake, voormalig Europarlementariër en nu verbonden aan Stanford University, en Vint Cerf, "een van de grondleggers van het internet", zullen acte de présence geven.

We nodigen je van harte uit om dit jubileum met ons mee te vieren!