DMARC masterclass: authenticatie afzender is noodzaak

Op de masterclass waren meer dan 60 geïnteresseerden afgekomen. De sessie werd geopend door Gerben Klein Baltink, kwartiermaker voor het Platform Internetstandaarden, die de Internet.nl portal aan het publiek demonstreerde. De site werd anderhalve week geleden tijdens de GCCS Cybertop gelanceerd Er zijn sindsdien ruim 20 duizend tests uitgevoerd. DMARC is een van de zes standaarden die door het Platform gepromoot worden.

Authenticatie van de afzender

Draegen schetste in zijn sessie het belang van e-mail: mail is meerdere orden groter dan het web en social media. Hoewel het mail-protocol inmiddels meer dan 35 jaar oud is, is de authenticatie van de afzender nog steeds niet geïmplementeerd. Draegen wijt dit aan het moeizame proces waarmee standaarden tot stand komen en uitgerold worden.

Specifiek voor authenticatie van de afzender bestaat de oplossing nu uit drie verschillende protocollen: DKIM ondertekent zowel de "envelope" als de inhoud van een bericht. Zo wordt voorkomen dat kwaadwillenden een bericht namens een ander kunnen verzenden (spoofing) of de inhoud van een bericht onderweg kunnen veranderen. SPF publiceert een lijst van geldige verzenders, zodat ontvangende systemen deze kunnen controleren voor zij een bericht aannemen. DMARC geeft tenslotte een aanwijzing (policy) aan ontvangers hoe om te gaan met inkomende berichten waarvan de DKIM- of SPF-controle niet in orde blijkt te zijn. Bovendien kunnen ontvangers terugrapporteren naar de beheerder van een mail-domein. Op die manier krijgt een beheerder inzicht in de berichten die door of namens zijn domein worden verstuurd.

De dmarcian.com portal is een commerciële dienst die de rapportages van ontvangers tot nette overzichten verwerkt. De werking van afzender-authenticatie werd ook gedemonstreerd door de Gemeente Heerlen en dienstverlener Measuremail. Zij lieten zien hoe geauthenticeerde mail wel aankomt en vervalste mail wordt geblokkeerd voor beveiligde domeinen.

"Zeer waarschijnlijk echt"

De standaarden voor mail-authenticatie zijn op dit moment volwassen en zowel voor commerciële als open source mail-systemen beschikbaar. Draegen hamert dan ook op de invoering van DKIM, SPF en DMARC. De verwerking van binnenkomende mail is namelijk peperduur. Grote mail-verwerkers hebben een hele batterij van systemen staan die elk binnenkomend bericht moeten scannen op phishing, spamming, virussen en andere malware. Tegelijkertijd kan het ten onrechte afwijzen van een echt bericht voor een organisatie grote schade opleveren. Authenticatie van de afzender helpt de ontvangende systemen om binnenkomende mail gelijk als "zeer waarschijnlijk echt" te kwalificeren. Er staat immers een elektronische handtekening onder (DKIM) en/of het verzendende systeem is geauthenticeerd (SPF).

Het huidige systeem, waarbij verzendende systemen op basis van hun internet-adres als betrouwbaar of onbetrouwbaar worden bestempeld, is bovendien niet houdbaar in een wereld die nu naar IPv6 beweegt, een van de andere internetstandaarden die door het Platform gepromoot wordt. Waar IPv4 "slechts" vier miljard internet-adressen ondersteunt, zijn dat er voor IPv6 "oneindig veel". Lijsten bijhouden is daarmee praktisch onmogelijk geworden. Dat betekent dat we sowieso naar een systeem moeten waarbij niet de reputatie van het versturende IP-adres van belang is maar die van het mail-domein van de afzender. En dat maakt authenticatie van de afzender onderdeel van de merkstrategie en -betrouwbaarheid van een organisatie.

Draegen vat het belang van DKIM, SPF en DMARC als volgt samen: "Als je geen DMARC doet, dan concurreer je met de slechterikken om er zelf niet als een slechterik uit te zien. Waarom zou je?"

Presentaties

• State of DMARC, door Tim Draegen
• Measuremail en dmarcian
• End user awareness of security, door Gerben Klein Baltink